Mamografija

Mamografija je neinvazivna dijagnostička metoda kojom se pomoću rendgenskih (X) zraka dobija slika dojki na aparatu koji se zove mamograf. Ova metoda se koristi za otkrivanje malignih tumora dojki minimalnih dimenzija, čak i onih koji se ne mogu napipati.

Koristi mamografije

• Rano otkrivanje raka dojke: Mamografija može otkriti tumore manjih od 1 cm, pre nego što postanu opipljivi, što omogućava rano lečenje i povećava šanse za potpuno izlečenje.
• Detaljna analiza: Radiolog tumači slike i daje izveštaj uz obaveznu BI RADS klasifikaciju, koja opisuje nalaze slovima i brojevima od 0 do 6.
• Preciznost: Digitalni mamografi omogućavaju slike visoke rezolucije, što pomaže u otkrivanju minimalnih promena u dojci.

Štete mamografije

• Zračenje: Doza zračenja pri mamografiji je mala i ekvivalentna je kosmičkom zračenju koje organizam primi za 7 nedelja ili zračenju za vreme jednog prekookeanskog leta.
• Nelagodnost: Pritisak na dojke tokom snimanja može izazvati manju bol ili nelagodnost.

Pouzdanost mamografije

• Tačnost: Mamografija ima oko 90% tačnosti, što znači da u 10% slučajeva može propustiti karcinom dojke.
• Faktori: Tačnost zavisi od tehničkih karakteristika aparata, znanja i iskustva radiologa, starosti i gustine tkiva dojki.
• Dopunske metode: Uključuju specijalne mamografske projekcije, ultrazvuk, magnetnu rezonancu i biopsiju.

Priprema i izvođenje mamografije

• Priprema: Pre mamografije ne treba nanositi kreme, losione ili dezodoranse. Treba obavestiti rendgen tehničara o postojanju implantanata, tegobama ili trudnoći.
• Izvođenje: Snimanje se vrši u dve projekcije (CC i MLO). Dojka se postavlja između dve ploče koje vrše pritisak na dojku u trajanju od 5 do 10 sekundi.
• Vreme snimanja: Ukupno snimanje traje nekoliko minuta i može se obaviti u bilo kom periodu menstrualnog ciklusa, ali se preporučuje period od 5-12. dana ciklusa.

Promene koje vidi mamografija

• Tumorske senke: Mogu ukazivati na prisustvo tumora.
• Zone asimetrije: Ukazuju na poremećaje strukture dojke i moguće invazije okolnog tkiva.
• Kalcifikacije: Makrokalcifikati su obično dobroćudni, dok mikrokalcifikati mogu biti znak raka dojke.

Mamografija je zlatni standard u otkrivanju karcinoma dojke i svaka žena preko 40-e godine života treba redovno da je obavlja.